کشف خود برترمان
بسم الله الرحمن الرحیم
سخنران پس از بیان مقدماتی با لبخندی قدرتمند فریاد می‌زند: «هرکدام از شما منحصر به فرد هستید.» ناگهان همه هورا می‌کشند و با تشویق‌های مکرر و هیجانی، به نشانه تأیید سخنران و بپاس کشف یکی از اسرار موفقیت، رضایت عمیق خود را به سمت او روانه می‌کنند.
اما آیا این عبارت این‌قدر هیجان لازم دارد؟
برای پاسخ به این سؤال، کافی است عبارت مورد بحث را به‌گونه‌ای دیگر بیان کنیم و تصور کنیم همان سخنران به‌جای عبارت اول از این عبارت استفاده کند: «سرانگشت شما مخصوص خودتان است و سرانگشت هیچ‌کس مانند شما نیست.»
این دقیقاً همانند جمله بالاست، اما به نظر شما همان‌قدر هیجان دارد؟
بسیاری از ما با شنیدن عبارت‌هایی که ارزشمندی ما را می‌رساند، به وجد می‌آییم، زیرا عمیقاً خودمان را دوست داریم و همیشه به دنبال راهی هستیم تا به ارزش‌های این “خود” اضافه کنیم.
در این مقاله سعی دارم در مورد تقویت این ارزش و موانع آن مطالبی را خدمت شما خوانندگان عزیز تقدیم نمایم.
همه ما دارای “خود برتر” و “خود تخریب‌گر” هستیم.
“خود برتر” مملو از ویژگی‌های خوب، سازنده و دوست‌داشتنی است و “خود تخریب‌گر” شامل خصیصه‌های منفی‌ای است که با وجود نفرتی که از آن‌ها داریم، در مواقع خاص و مختلف بالاآمده و نقش تخریب‌گرانه خود را ایفا می‌کند.
شناخت هرکدام از این ویژگی‌ها و خصایص می‌تواند در تقویت ارزش‌های مثبت اثرگذار باشد.
ما نام این تمرین را «سفر کشف خود» گذاشته‌ایم.
پس عازم این سفر شویم.
گام اول:
لطفاً از خودتان بپرسید:
- آیا دلسوز خود و دیگران هستید؟
- آیا همیشه خوش‌بین بوده و به دنبال روزنه‌های امید هستید؟
- آیا اگر کسی به شما آسیبی رساند، سریع او را می‌بخشید؟
- آیا آن‌قدر شجاع هستید که به‌راحتی از خود یا دیگری دفاع کنید؟
- آیا تخیلتان به‌قدری بالا هست که بتوانید از منظرهای متفاوت به مسائل نگاه کنید؟
- آیا رفتارهایتان با دیگران مهربانانه است؟
- آیا در محل کارتان سعی می‌کنید خودتان را توانمند نشان دهید؟
- آیا مردم به شما اعتماد دارند و شما را امانت‌دار می‌دانند؟
- آیا با فرزندانتان عاشقانه رفتار می‌کنید؟
- آیا انسان خلاقی هستید به‌گونه‌ای که دیگران این خلاقیت را تحسین کنند؟
- آیا اگر زباله‌ای در خیابان ببینید، آن را از جلوی چشم دیگران دور می‌کنید؟
- آیا با دیدن اختلاف بین افراد، سعی می‌کنید اختلافشان را حل کنید؟
با تمرین این سؤالات و پاسخ صادقانه‌ای که دادید، خصیصه‌های مثبت دیگری از خودتان به یادتان می‌آید؛ تمامشان را بنویسید. می‌دانم کمی سخت است، زیرا انسان‌ها عادت به نقد خودشان دارند، اما سعی کنید از این چالش عبور کنید.
گام دوم: خود برترتان را ترسیم کنید
این کار جالب و سرگرم‌کننده به نظر می‌رسد.
سعی کنید با مرور آنچه از خودتان نوشته‌اید، تصویری از خودتان بسازید و برایش یک نام بگذارید، شعاری تعیین کنید و اعتقادی که او به شما دارد را مشخص کنید. همچنین نوع راه رفتن و صدای او را نیز برای خودتان ترسیم کنید.
گام سوم: خود برترتان را به یاری خودتان دعوت کنید
در این گام به این موضوع فکر کنید و بنویسید که خود برترتان چگونه به شما کمک می‌کند تا:
- ترس‌هایتان کاهش یابد؟
- هنگامی که وضعیتتان را در زندگی می‌بینید، احساس خجالت نکنید؟
- انسان صادقی و بی‌ریا باشید؟
- در حفظ نداهای مهربان و دلسوز نسبت به خود، توانمند باشید؟
- در همه موقعیت‌ها توانمند و مؤثر باشید؟
- در شکرگزاری همراهی و کمک کنید؟
- وقتی می‌خواهید خود حقیقی‌تان باشید، شما را همراهی کند؟
این سؤالات دریچه ذهن شما را نسبت به مواقعی که خود برترتان به کمکتان آمده است، باز می‌کند. خاطره‌های تازه‌ای به ذهن می‌رسد؛ پس آن‌ها را بنویسید.
گام چهارم: با خود برترتان ارتباط برقرار کنید
با شکرگزاری می‌توانید ارتباط بسیار عاطفی و خوبی با خود برترتان برقرار کنید.
پس همین الآن به ۱۰ موضوعی فکر کنید که به‌خاطر آن‌ها شکرگزار هستید.
من شکرگزار موارد زیر هستم:
…………………………………
…………………………………
…………………………………
بعد از نوشتن آن ۱۰ مورد، به خودتان رجوع کنید و ببینید آیا احساس بهتری نسبت به قبل از شکرگزاری دارید؟ آیا شادتر هستید؟ اگر این‌گونه است، پس تجربه خوبی پیدا کرده‌اید برای مواقعی که در طول روز دچار تنش‌ها و اضطراب‌ها می‌شوید.
گام پنجم: شناخت خود تخریب‌گر
همه ما دارای خود تخریب‌گری هستیم که بوسیله ترس‌ها و اضطراب‌هایمان تقویت می‌شود. هدف از تمرین شناخت این خود، شناسایی عواملی است که باعث ظهور آن می‌شود و مانع از کنترل اوضاع توسط خود تخریب‌گر می‌شود.
برای شناخت خود تخریب‌گر کافی است همان تمرین بالا را به شکلی دیگر تکرار کنید.
به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- آیا به‌سختی خودتان و دیگران را می‌بخشید؟
- آیا سریع عصبانی می‌شوید؟
- آیا اغلب تصمیمات آسیب‌زننده می‌گیرید؟
- آیا اغلب اوقات بی‌حوصله هستید؟
- آیا قبل از رسیدن به هدف، از تلاش دست می‌کشید؟
- آیا معتقدید که به اندازه کافی انسان خوبی نیستید؟
- آیا اجازه می‌دهید دیگران شما را شکست دهند؟
- آیا انسان خودخواهی هستید؟
با تمرکز روی این سؤالات، خصیصه‌های منفی خود را نیز شناسایی کنید و آن‌ها را به‌دقت بنویسید.
گام ششم: خود تخریب‌گر را ترسیم کنید
خود تخریب‌گرتان را بر اساس خصایص منفی که شناسایی کرده‌اید، ترسیم کنید و به آن شخصیت دهید. با این کار، می‌توانید بهتر آن را شناسایی کنید و در زمان مناسب جلوی فعالیت‌های مخرب آن را بگیرید.
گام هفتم: ترجیح خود برتر نسبت به خود تخریب‌گر در کنترل اوضاع
در نهایت، با شناخت و تمایز بین خود برتر و خود تخریب‌گر، می‌توانید به ترجیح خود برتر در کنترل اوضاع و مدیریت زندگی خود دست یابید. خود برتر می‌تواند به شما کمک کند تا در لحظات دشوار، بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و از خود تخریب‌گر که به‌دنبال تخریب و نابودی است، دوری کنید.
منابع :
- “The Power of Now” نوشته اِکهارت توله: این کتاب به موضوع خودشناسی و آگاهی از لحظه حال می‌پردازد و به شما کمک می‌کند تا ارتباط بهتری با خود برترتان برقرار کنید.
- “Man’s Search for Meaning” نوشته ویکتور فرانکل: این کتاب درباره معنادرمانی و یافتن معنا در زندگی، حتی در دشوارترین شرایط، صحبت می‌کند.
- “The Undiscovered Self” نوشته کارل یونگ: در این کتاب، یونگ به بررسی ناخودآگاه و ارتباط آن با رشد شخصیت فردی می‌پردازد.
- “Radical Acceptance: Embracing Your Life with the Heart of a Buddha” نوشته Tara Brach: این کتاب به خودشناسی و پذیرش خود از طریق شکرگزاری و مهربانی با خود می‌پردازد.
- “Self-Compassion: The Proven Power of Being Kind to Yourself” نوشته Kristin Neff: کتابی که به خودمهربانی و خودآگاهی پرداخته است.
- “The Road Less Traveled” نوشته M. Scott Peck: در این کتاب به موضوع رشد شخصی و روان‌شناسی معنوی پرداخته می‌شود.
- “Awareness: The Perils and Opportunities of Reality” نوشته Anthony de Mello: کتابی در مورد آگاهی از خود و ارتباط با واقعیت.
- “The Gifts of Imperfection” نوشته Brené Brown: این کتاب به تقویت اعتمادبه‌نفس و پذیرش نقص‌های خود می‌پردازد.
